ISPARTA'YI BEYAZ ALTINLA TANIŞTIRAN VELİ GÖK BAŞKANDIR! BİNLERCE KİŞİ MANTAR İŞİNDEN EKMEK YİYOR
Isparta’nın en yüksek üretim kapasiteli tesisini kuran Şehir Plancısı Mehmet Pala, “Isparta mantarı diğer illere göre tercih edilen bir ürün. Ancak Isparta’da acilen kompost üretim tesisine ihtiyaç var” dedi.
Şehir Plancısı Mehmet Pala, 1-2 yıldır ne yatırımı yapabiliriz diye düşünürken mantarda karar kırdı. Araştırdıktan sonra ITSO ekonomi kampüsü arkasında mantar tesisi kuran Pala, şu açıklamayı yaptı:
Şehir plancısıyım. Ama 1-2 yıldır “ne yapalım” diye düşünüyorduk. Ömer Kahraman abimiz bize yardımcı oldu. Fizibilite raporunu çıkardıktan sonra ‘biz bu yatırımı yapalım’ dedik. Ömer abi bize her konuda yardımı oldu. Burada en önemli faktörlerden biriside alanın az olması, işinin az olması… Burada bu işi yatırımı yaparken ne kadar kişiye istihdam sağlayabiliriz, bunu göz önüne aldık.
Isparta’ya mantarı tanıştıran kim dediğimiz zaman Şu anki Veli Başkanımız. O dönem il genel meclisi Üyesi iken valimiz, özel idare destek olmuş. Sarıidris’te İlk başta 143 aileyle başlanmış. Yıllık 30-40 ton arasında üretim yapılırken şuan 2021 yılına geldiğimizde bu üretim yaklaşık 15-16 bin ton civarına ulaşmış durumda.
Yatırımımıza başladık ve şuan bitirdik. Yaklaşık 25 kişi çalışıyor, zamanı geliyor odalarımızın birbiriyle çakıştığı zaman bu 35 kişiye kadar çıkıyor. Dolaylı olarak kompası getiren nakliyesi, bunları taşıyan dediğimiz zaman bu dolaylı yönden 100-150 kişi arasını bulur. Çünkü bizim verdiğimiz mantar pazardan dağılıyor bunun salamurası yapılıyor, salamura tesisi var, kompas tesisinde çalışan var. o sebepten dolayı 100-150 kişi dolaylı yönden, doğrudan da30-35 kişiyi etkiliyor.
Bizim mantarımız diğer illere göre daha kaliteli. Mevcuttaki ikliminden dolayı, mantarımız daha sert, daha olgun. Raf ömrü diğer mantara öre daha fazla. Bu sebepten dolayı Isparta mantarı diğer illerin mantarına göre daha fazla tercih edilen bir mantar.
Sıkıntımız kompas. Bugün hangi mantar üreticisine gidersek gidin biz kompasta her zaman sıkıntı yaşıyoruz. Bizim mantarımız beyaz altın her zaman değerli, burada ürünü verdiğimiz zaman kompasta da almak istediğimiz zaman sıraya geçiyoruz. Bu kadar büyük tesis olmasına rağmen bulamıyoruz. İşte şu tarihte gelece diyor ama o tarihte gönderemiyor ve odalarımız boş kalıyor. Şimdi 50-60 bin ton kompas tüketimi olan bir yerde mutlaka kompas üretim ve tesisi kurulmak zorunda. Biz ürünlerimizi kompasımızı Antalya’dan, Konya’dan alıyoruz nakliye ücretleri de ödüyoruz, daha pahalıya geliyor. Isparta’dan bir yatırımcı özel devlet ortaklaşa olur, bu şekilde bir yapılmaya kalkılsa daha iyi olur. Çünkü maalesef şöyle bir durumumuz var. Burada kompas parasını yatırırız 15 gün önceden peşin, şu tarihte gelecek der o tarihte de geleceği soru işaretidir.
Yapılsa muhteşem ekonomik girdisi olur aslında, bizimde bununla alakalı düşüncemiz var. Bununla ilgili çalışmalarımızı yapıyoruz. 6 ay. 1 yıl içerisinde yerimizle beraber devlet desteğini de alarak burada Tarım İl Müdürlüğüyle ’de görüşmelerimiz oldu, TKDK’yla görüşmelerimiz oldu, Batı Akdeniz Kalkınma ajansında Abdullah Madenci Bey var onunla görüşmelerimiz oldu. Yardımcı oldular bununla alakalı projelerimiz devam ediyor. İnşallah 6 ay, 1 yıl içerisinde bununla alakalı bir girişimde de bulunacağız.
Mantar beyaz altın dedik yeri geliyor altının fiyatları da yükseliyor, düşüyor. Ama mantarında bir borsası var. Bu sebepten dolayı mantarımızın fiyatı yükseliyor, düşüyor. Düştüğü zaman sıkıntılar çekiyor üreticiler. Mesela bu pandemi sürecinde ufak tefek sıkıntılar oldu. 5 yılda ilk defa böyle bir süreç oldu. 5 yılda böyle bir sürecin olması çok normal bir süreç o sebepten dolayı fiyat düştüğü zaman Isparta’da bir salamura tesisi olsa biz mantarlarımızı orada salamuraya katabiliriz heba olmaz. Hem üreten diğer çiftçilerimizle beraber ürünlerimiz normal değerinde gider, hem de ürünümüzü ziyan etmemiş oluruz.
Her ne kadar mantar ömrü raflarda bir hafta demiş olsak da yine de hassas bir ürün. Çok fazla zamana yayacağımız bir ürün olmayacağı için hemen salamuraya dökülmesi lazım. Rengini kaybeder, suyunu kaybeder. Salamura çalışmalarımıza başladık.
Özel bir nakliye lazım, bizim ürünlerimiz 1 derecede firigol sistemlerle gidiyor. Maalesef Isparta’da firigol sisteme sahip çok fazla araç yok. Bunla alakalı yeri geliyor bazen firigol sistemlerle araç gönderiyorlar. Mantar yerine ulaştığı zaman hafif beyazlığını kaybetmiş oluyor bu sebepten dolayı sıkıntılar çekiyor muyuz? Çekiyoruz. Firigolu araç sistemi olursa bununla alakalı iyi olur.
Şuan ürünümüzü yurt dışına alakalı bir çalışmamız var, görüşmelerini yapıyoruz. Mantar hassas bir ürün firigol sistemle gitmesi lazım. Isparta’nın şuan çok büyük bir değeri var havalimanı gibi. O havalimanıyla alakalı büyüklerimizde destek verirse orada kargo uçağı destek olursa ürünlerimizi yurt dışına da verebiliriz. Biz yaklaşık bununla alakalı bir aydır çalışıyoruz, uçak kargodan fiyat alıyoruz, yeni kargodan fiyat alıyoruz. Salamura veya konserve şeklinde fiyat verdiğimiz yerler var. Onunla alakalı görüşmelerimiz devam ediyor. Ama uçak kargoda sıkıntı çekiyoruz, inşallah bu konuda destek olunursa hem ürünümüzü hem devletimize dışarıdan para katmış olacağız.
Eğirdir Belediyemizin eskiden soğuk hava deposu vardı, mantar tesisine döndürüyorlar. Aslında özel kamu böyle girişimlerde olduğu zaman çok başarılı olur diye düşünüyorum. Isparta’da 6 tane tesis var. Şimdi kamuda da belediye başkanımız yaparsa bir tesiste oradan gelecek. Eğer ki bu sürecimiz böyle devam ederse gülün merkezi Isparta’ysa, mantarın merkezide Isparta’ya gelecektir.
Bu alanda Isparta’ya kooperatif kurulması büyük bir katkı sağlar. Biz zaten bununla alakalı bir kooperatif kurmaya başladık. Isparta’da belli başlı mantar üreticileri var onunla alakalı bir toplantı yaptık. Toplama süreçlerinde 3-4 günde topluyoruz. O süre içerisinde eğer ki kooperatif olursa bizim sigortamız gibi olur, o kooperatifin bir salamura tesisi olur, satışı olur, üretimi olur. Bu ürünün çok üretileceği zamanda olacak. O zaman mantar hassas bir ürün olduğu için kooperatif garanti gibi olur, oraya verilir. O zaman sıkıntı çekmemiş oluruz. Başladık çalışmalara seneye bu vakitler bu konuştuklarımızın yüzde 50-60’ını yapmış oluruz.
Yapmak isteyen herkes girip görmek isteyebilir. Tesisimize gelsinler görsünler Tevafuk hafta sonu eski Tokat milletvekili Hüseyin Aygün bey geldi. Yaklaşık 1,5-2 yıldır bu tesisi yapmak istiyormuş tabi hep sözde gezip dolaşmış. Geldi kendisini ağırladık, gezdirdik, ürünümüzü, depolama alanlarımızı, ideal tesislerimizi, dezenfekte yerlerimizi odalarımızı gösterdikten sonra şimdi kafama yattı bu iş dedi. Şimdi bu yatırımı yapmaya karar verdi. Kim yapmak istiyorsa tesisimizi gelip görebilir. Sadece bir gün öncesinde telefon açması yeterli. Bizde elimizden geldiği kadar yardımcı olmaya çalışırız. Yapmak İsteyen herkese elimizden geldiği kadar desteğini veririz, anlatırız ve herkes yapmak isterse de bence yapılabilecek bir iş, önü açık.”
